zondag 10 september 2023

De Das en andere Marters

 

Das

Een jaar of 6 geleden las ik een stukje over een nachthut om Marters te fotograferen.
Toen stond het nog een beetje in de kinderschoenen en waren er bezoekjes
van de Steen - en af en toe een Boommarter.
Best leuk natuurlijk, maar nog niet interessant genoeg.

Interessanter werd het toen ook de Bunzing en de Das zich af en toe lieten zien.
Maar ja, de hut staat in Drenthe en dat is toch wel een behoorlijk stukkie rijden.
Komt bij dat het niet echt goedkoop is en dat ik in die
periode gewoon niet de juiste apparatuur bezat.

Maar ik ben al een tijdjein het bezit van een 300mm F2.8 lens en anderhalf jaar terug
kon ik heel goedkoop een Sony 70-200 mm F2,8 (voor het hele bereik) op de kop tikken.
De spullen waren er dus inmiddels, maar de afstand en prijs waren nog steeds een bezwaar.

Totdat ik afgelopen zomer een weekje in de provincie Groningen verbleef en
het dus niet zo heel ver rijden was naar Vledder.
Begin Mei had ik al een mailtje gestuurd naar de eigenaar van de hut,
met de vraag of de Das zich regelmatig liet zien.
Het antwoord was  Ja.
De kans om de Das in de nacht te fotograferen was behoorlijk grot.

Omdat ik pas in Augustus die kant opging, heb ik diezelfde vraag nogmaals gesteld
en weer was het antwoord dat de Das zich regelmatig liet zien.
Maar zoals velen weten: "De natuur laat zich niet sturen".

Op 13 augustus was het dan zover.
Een nacht doorbrengen in de Marterhut van Edo van Uchelen.
Voor zonsondergang moest ik in de hut zijn en omdat ik
hier voor het eerst naartoe ging, vertrok ik iets eerder om goed op tijd te zijn.

Bosmuis

De zon zal ondergaan om 21:11 en dan zit ik inmiddels al een half uurtje in de hut.
De hut is van alle luxe voorzien en er staat zelfs een stapelbed in.
In de mail die ik van Edo kreeg stond een advies voor de instellingen van de camera.
Fotografeer in de M-stand met zo'n groot mogelijk diafragma (in mijn geval 2.8).
Sluitertijd 1/250ste en de iso waarde tussen 2000 en 6000 en
een sluitertijd van minimaal 1/250ste.

Ik heb twee camera's bij me en beide stel ik in met deze waarden.

Rond 21:00 komt Edo op de setting en verstopt vlees en eieren en
smeert op een aantal plekken vogelpindakaas.
Hij komt even een praatje maken en hij verteld mij dat
er grote kans is dat de Das komt, maar hoe laat is een vraagteken.

Hij komt in ieder geval pas als het echt helemaal donker is en
dat zal rond 23:00 uur zijn.
Maar hoe laat de Das ook komt, hij blijft meestal nooit langer dan 15 minuten
en daarna zie je hem de hele nacht niet meer terug.
Ik ben benieuwd in ieder geval.
De lampen gaan aan en de setting wordt verlicht.
Hoewel er best aardig sterke fotolampen op de setting schijnen,
is er nog steeds weinig licht.
Met de instellingen zoals Edo op heeft gegeven,
krijg je een 2 stops onderbelichting en dus een nachtelijk-effect in de foto's.
Zoals het de bedoeling is uiteraard.

Wanneer Edo verdwenen is, begint de spanning toe te nemen.
De Das is natuurlijk het grote doel, maar de Binzing,
Boom- en Steenmarter staan ook op het lijstje.
Ook de Egel komt vaak een vorkje mee prikken.

Als eerste laat een Bosmuis zich zien en die begint te snoepen van de Pindakaas.
Nou wordt er ook met enige regelmaat een Uil voor deze hut gefotografeerd
en ik hoop direct op een aanval op de Bosmuis.
Helaas, Pindakaas.....

Boommarter

De eerste Marterachtige die zich goed laat zien is de Bunzing.
De Binzing gaat direct voor de stukken vlees en die zijn verstopt in de holle boomstronken.
Het nadeel is dat ze met hun koop eerst er ingaan en er achteruit uitkruipen.
Net voordat ze er helemaal uit zijn,
draaien ze zich razendsnel om en verdwijnen direct.

Dit gaat allemaal veel te snel voor een geslaagde foto.

Iedere keer komt de Bunzing terug en herhaalt hetzelfde kunstje.
Al snel geef ik het maar op, want het is hopeloos.
Ik hoop dat het niet de hele nacht zo doorgaat.

Om 21:15 zie ik een Boommarter verschijnen.
Ik fotografeer er op los, maar na een tijdje besluit ik om eens
wat beelden terug te kijken.
Hmmm, 2.8 is te weinig en 1/250ste te langzaam.

Snel overschakelen naar F3.2 en !/400ste.
Daarmee is bovenstaande foto gemaakt.
De ISO-waarde op 3200 en later in naar 4000.

Er blijken 2 Bunzingen rond te wandelen en de
twee gemaskerde bandieten weten razendsnel alle stukken vlees
uit de diverse verstopplekken te halen.
Mijn verwachting is dat ze na het laatste stuk vlees, wel wat rustiger
zullen worden en waarschijnlijk af en toe wat langer stil blijven zitten.

Bunzing

Rond 22:00 uur gaat 1 van de ADHD-Bunzings wat drinken.
Eindelijk een momentje dat de Bunzing stil zit.
Zo, die is binnen.
Ik had al een beetje rekening gehouden met het feit,
dat de Bunzings zich na het laatste stuk vlees zich niet meer zouden laten zien.

Bunzing

Gedurende de nacht blijken de Bunzings constante bezoekers te zijn.
Regelmatig komen ze even kijken of er misschien iets bijgekomen is
of dat ze misschien toch iets vergeten zijn.

Bunzing

Regelmatig schakel ik over naar de 70-200 mm G lens.
Deze stond nog op F2.8 en dan mis ik toch de juiste scherpte.
Sowieso vallen de resultaten met de 70-200 mm lens mij iets tegen.
In ieder geval met zulk weinig licht.
Overdag zijn de resultaten een stuk beter.

Het kan ook liggen aan mijn camera's.
Ik fotografeer met de Sony A77 MarkII en die geeft toch
best een hoop ruis met een hoge iso-waarde.
Dat zie ik ook bij mijn 300mm lens en bij
de nabewerking krijg ik niet alle ruis weg.

De hoge Iso-waarden zorgt ook voor minder detail en
dus een verlies aan scherpte.
Bij de nieuwere camera's zie je amper ruis bij zulke hoge Iso-waarden.

Een mooie reden om een keer terug te gaan, wanneer ik een betere camera heb ;-)
Voor nu moet ik het er maar mee doen.

Boommarter

Er was mij verteld dat de Boommarter af en toe langs zou kunnen komen
en dat het bijna altijd bliksembezoekjes zijn.
Het zou dus snel reageren zijn iedere keer en proberen om
optimaal gebruik te maken van de gebode kansen.

Maar het lijkt dat de Boommarter er deze avond zin in heeft,
want het dier komt met enige regelmaat voor de hut.

Tussen 21:15 en 23:00 wisselen de Bunzing en de Boommarter elkaar af.
Opvallend dat diverse soorten niet tegelijkertijd voor de hut komen.

Bunzing

Je ziet ook dat ze enorm attent zijn en vaak gealarmeerd zijn.
De hut is op afgesloten terrein, dus ze kunnen net verstoord worden door
mensen de nog laat de hond uitlaten.

Nee, deze oplettendheid heeft te maken met het in de buurt zijn van concurrenten.

Boommarter

Waar de Bunzing als een gek alle stukken vlees van de setting weghaald,
is de Boommarter meer bezig met de pindakaas en de eieren.

Boommarter

De eieren worden 1 voor 1 weggehaald.
Jammer dat ze niet gewoon leeg geslobberd worden voor de hut,
want echt alles wordt weggebracht.

Boommarter

Hier boven een foto op 105mm, zodat wat meer van de setting zichtbaar is.
Hierdoor kun je aardig zien hoe de setting verlicht is.
De dieren zijn hier volledig aan gewend en dat heeft Edo
een hoop tijd en moeite gekost.

De instellingen voor de camera met de 70-200 is ietsje anders, dan de andere camera.

De 300mm heeft F3.2, 1/400ste en iso 3200.
De 70-200 heeft F3.2, 1/320ste en iso 4000

Boommarter

Ik begin het angstige vermoeden te krijgen dat de dieren al
snel door zullen krijgen dat er bijna niets eetbaars meer te vinden is.
En dat ze zich de gehele nacht dan niet meer laten zien.

Pfffff, dan wordt het een lange zit.

Inmiddels is het 22:30 uur en zijn alleen de Bunzing en Boommarter
te zien geweest. De soort waar het allemaal in 2017 mee begonnen is,
heeft zich nog niet laten zien.

Dan eindelijk om 22:45 is het dier dan eindelijk:

Steenmarter

Toen ik het dier tevoorschijn zag komen, dacht ik eerst dat er
een jonge Boommarter door de struiken scharrelde,
maar al snel zag ik dat het een Steenmarter was.

De Steenmarter is een nieuwe soort voor mij
en dat is dan toch altijd weer leuk.

Steenmarter

Omdat het meeste eten inmiddels weggehaald is,
verwacht ik dat de Steenmarter snel weer verdwenen zal zijn.

Maar het dier vindt toch nog een goed verstopt ei 
en de laatste restjes pindakaas zijn ook nog aantrekkelijk genoeg.

Het is iets na 23:00 uur en achterin de setting zie ik de struiken en
planten behoorlijk in beweging komen.
Dat moet iets groters zijn en ik zit doodstil.

Wanneer je in de hut zit, dan moet je zo min mogelijk licht gebruiken.
Dus geen gerommel met de mobiele telefoon en je schermpje van 
de camera uitzetten.
Deze nachtdieren hebben zulke goede ogen,
dat ze dat soort dingen allemaal waarnemen en
dan is de kans groot dat ze zich niet meer laten zien.

Ik wacht in spanning af wat er op mij afkomt.
Het kan natuurlijk een huiskat zijn,
maar ik hoop dat de Das een bezoekje aan de setting komt brengen.

Das

Ik draai langzaam de camera naar de plek waar ik de geheimzinnige gast verwacht.

Yes!!!!!!

Een Das steekt zijn kop door de begroeiing en neemt kort de situatie in zich op.
Het dier begint systematisch de setting af te zoeken naar iets eetbaars.

Das

Eerst worden de boomstronken onderzocht en blijkbaar zijn er nog
wat restjes pindakaas achtergebleven op de stronken.

De Das vindt al scharrelend deze laatste restjes.

Das

Omdat ik vanachter glas fotografeer, hoef ik niet zo heel langzaam de lens te bewegen.
De Das gaat namelijk met een aardig looppasje over de stronken heen en
houdt eigenlijk alleen een beetje stil wanneer er iets interessants gevonden wordt.

De camera heeft het behoorlijk lastig.
Zeker wanneer de dieren niet helemaal stil zitten.
Vanwege de lange sluitertijd heb ik al snel last van bewegingsonscherpte
en ook de hoge iso zorgt voor verlies aan detail.

Maar af en toe lukt het wel aardig en zit de focus er wel lekker op.

Dan begint de "ellende".
Meerdere soorten komen nu opeens tegelijkertijd op de setting.
De keuzestress slaat direct toe.

Boommarter

Opeens zijn zowel de Das, als de Boommarter en de Bunzing aanwezig.
Tsja, nou heb ik gezien dat er fruit en ander klein voer
vlakbij de vijver zijn gestrooid en dat zou voer voor de Das moeten zijn.

Omdat de Das daar nog niet geweest is, verwacht ik dat 
deze nog wel even aanwezig zal zijn.

Dus verleg ik mijn aandacht eerst naar de Boommarter en daarna naar de Bunzing.

Bunzing

Maar dan komt de Das richting de vijver.

Das

Dan realiseer ik mij dat ik iets doms gedaan heb.
Of eigenlijk iets niet gedaan heb.
Er ligt een groene alg aan het oppervlak van de vijver en
dat is funest om mooie spiegelingen te krijgen.

Ik heb er in eerste instantie helemaal niet aan gedacht,
om dit weg proberen te halen.

Achteraf gezien zal het weinig geholpen hebben,
want die groene aanslag is heel snel weer terug.

De Das schuimt de rand van de vijver af en opeens 
gaat hij er vandoor. 
Nou kwam de Das iets later dan 23:00 uur en was hij
er zo'n 10 minuten. Het zal toch niet zo zijn dan ik hem niet meer terug zie?
Toch wel een beetje balen, maar ik kan er verder toch niets ann doen.

Bunzing

Inmiddels is het 23:30 uur en komt de Bunzing weer rondscharrelen.
Het blijken ook zeer goede klimmers te zijn, want hij klautert
razendsnel 1 van de boomstronken in.

Tegelijkertijd zie ik iets scharrelen bij de vijver.
Een Egeltje

Egel

Nou had ik hem al eerder op de avond sinds scharrelen op 1 van de liggende boomstammen,
maar dat leverde niet zo'n best resultaat op.
Nu komt de Egel betrekkelijk dichtbij en zoekt naar dingetjes die de Das heeft laten liggen.

Toch inmiddels een aardige score vanaf 21:00 uur.
Dit is zoogdiersoort nummer 6.
Dat maak je niet vaak mee.

Bunzing

Dan vanuit het niets waggelt de Das weer opeens voor de hut.

Das

De Das was voor de terugkomst van de Wolf het grootste landroofdier van Nederland.
Hoewel de kleuren niet spectaculair zijn, vind ik het een fantastisch mooi dier.
Misschien speelt ook wel mee dat je hem zo lastig kunt zien en fotograferen.

Das

De Das is een alleseter, maar de stukjes Peer die aan de achterkant van de vijver zijn gestrooid,
vinden gretig aftrek. Een delicatesse voor de Das.
Wat er verder precies aan voer gestrooid is voor de Das weet ik eigenlijk niet.
Het lijkt wel stevig spul en misschien zijn het wel kattenbrokken,
want de Egel vond het ook wel lekker.

Das

De geur van pindakaas wordt ook opgepikt,
maar het is well lastig om zo'n boomstronk in te klimmen.

De Das maakt nog 1 rondje en verlaat om 23:35 uur de setting
en ik zie hem de rest van de nacht ook niet meer terug.
Jammer, maar ik heb volop genoten van het mooie dier.

Het meeste voedsel is nu wel verdwenen en ik vrees dat
de aantrekkingskracht voor de Marters nu verdwenen is.

Steenmarter

Inmiddels is het middernacht geweest en mijn verwachting is dus,
dat er voor de rest van de nacht weinig te zien zal zijn.

Steenmarter

De Steenmarter en de Boommarter komen nog 1 keertje langs
en inspecteren de diverse plekken waar normaliter iets te eten ligt.

Boommarter

Maar dan even later toch nog een nieuwe soort.

Bruine Rat

Een Bruine Rat vindt de allerlaatste stukjes langs de vijver.
Omdat dit dier niet zo heel groot is,
krijg ik hierbij wel een aardige spiegeling.

Dan begint het lange wachten en af en toe dommel ik weg.
Het enige dat af en toe een bliksembezoekje brengt is de Bunzing.
Maar te snel om te fotograferen.

Egel

De tijd sluipt voorbij en hoewel het af geraden wordt,
haal ik toch maar de mobiele telefoon tevoorschijn.
Beetje kranten lezen en een spelletje doen.
Gewoon de tijd doden en hopen op nog iets leuks.

Ik kijk regelmatig op van de telefoon en dan om 03:24 uur,
zie ik opeens een Egel zitten bij de vijver.

Ik ben direct wakker en de camera wordt ook weer wakker.

Roodborst

Om 06:15 uur zal de zon opkomen en wordt verwacht dat ik de hut verlaten heb.
Rond 05:30 uur ontwaakt de natuur langzaam maar zeker.
In de verte hoor ik een merel en op de setting laat een Roodborst zich zien.
Tijd op te vertrekken.

Het was al met al een geweldige nacht met mooie diersoorten.
Waar kun je al deze Marters in een paar uurtje zo mooi bekijken en fotograferen?
Wanneer ik een betere camera heb, die beter uit de voeten kan met hoge Iso-waarden,
zal ik zeer zeker nog een keertje terugkomen.
Mits de Marters natuurlijk nog voor de hut komen.

In een volgend blog aandacht voor de Plasdras met oa deze:

Bosruiter

Tot de volgende keer,
René