Duikende IJsvogel
Nadat ik wat foto's gezien heb van onderwater jagende IJsvogels,
wilde ik dat zelf ook wel eens proberen vast te leggen.
Betrekkelijk dichtbij mijn huis is er een hut waar de mogelijkheid wordt geboden
om dit ook daadwerkelijk te fotograferen.
DJ te Pas heeft bij zijn hut 1 een grote waterbak geplaatst, waarin je
de IJsvogels, die onder water de visjes proberen te vangen, kunt fotograferen.
Er zijn mensen die denken dat het gevaar oplevert voor de vogels,
maar ik kan uit ervaring vertellen, dat dit echt onzin is.
Zo'n IJsvogel ziet echt wel waar het water ophoudt en het glas begint.
In deze afgelopen ijsperiode is deze bak overigens voor deze ijsvogels
waarschijnlijk levensreddend geweest.
Medio december ga ik eens kijken wanneer de hut vrij is en ik
kan dan zelfs nog een keuze maken uit een aantal data in februari.
Ik kies voor de 11de en tegelijkertijd maak ik ook een afspraak voor hut 2,
maar dan een week later. Als ik nu kijk naar de agenda van deze twee hutten,
dan zijn ze de komende vier maanden gewoon volgeboekt.
Ik had dus mazzel, ook al boek ik liever niet zo graag zo ver van te voren.
Een week voor de elfde zie ik dat er zeer slechte weersvoorspellingen zijn.
Een flinke ijsperiode breekt aan en er valt een enorme bak met sneeuw.
Voor Nederlandse begrippen wel te verstaan.
Ik zie het in eerste instantie somber in, maar hoe dichter mijn datum naderbij komt,
hoe beter de weersvoorspellingen worden.
Mijn enige angst is dat het water in de bak stijf bevroren is
en er geen IJsvogel te fotograferen zal zijn.
Derk Jan te Pas stelt mij gerust en zegt dat de bak iedere avond ingepakt wordt
en als ik om het uur het ijs even breek, dan is er geen enkel probleem.
IJsvogel
We spreken af om 08:15 uur en arriveren na een korte wandeling bij de hut.
De gevoelstemperatuur is onder de -10 en het zou de rest van dag ijskoud blijven.
Helaas geen levende visjes voor in de bak, want die zijn
in deze periode lastig te vangen.
Dus visjes uit de diepvries voor de IJsvogels,
maar ook die zouden gretig aftrek vinden.
Omdat ik al het vermoeden had dat de visjes gretig aftrek zouden vinden,
had ik van te voren al extra besteld.
Terwijl ik mijn spullen installeer,
haalt Derk Jan het ijs uit de bak en hakt een wak in de vijver die voor de hut ligt.
Nadat hij de eerste 5 visjes in de bak gooit, zit zijn werk erop
en komt mijn richting op.
Ik hoor een plons en zie een IJsvogel met visje op de tak zitten.
Die moet echt honger hebben gehad.
Derk Jan vertrekt en wenst mij een succesvolle dag toe.
IJsvogel
De IJsvogel ploft weer in de bak en de tweede ontdooide diepvriesvis gaat naar binnen.
Maar ik was nog lang niet klaar met het instellen van mijn camera en
de eerste twee kansen op een duikende IJsvogel zijn dus verkeken.
Ik stel mijn camera met daarop mijn 300mm f2.8 lens in op de waterbak.
Ik stel met de hand scherp op de waterdruppels en koppel de
afstandsbediening aan de camera.
Omdat ik graag goed zit qua scherptediepte, zet ik het diafragma op F8.
Maar met F8 haal je in een bos niet zo'n hele snelle sluitertijd,
dus moet de ISO iets omhoog om alsnog een snelle sluitertijd te halen.
Dan nog moet je het geluk hebben, dat de IJsvogel een beetje dichtbij
het glas komt en dat er ook nog een mooie licht inval is.
Maar nadat het tweede visje naar binnen gewerkt is,
doet de IJsvogel helemaal niets meer, behalve loeren naar de dooie vissies.
Inmiddels komt de zon door de bomen heen en belooft het een prachtige dag te worden.
Glanskop
Omdat de IJsvogel alleen maar een beetje zit te staren naar het water in de bak,
vermoed ik dat er een alweer een laagje ijs op het water ligt.
Ik maak wat geluid en de IJsvogel vliegt direct weg.
Snel haal ik het ijs weg en gooi wat heet water uit mijn thermosfles in de bak.
Ook gaan er meteen een paar extra visjes in en kan het wachten weer beginnen.
Ik zit nog niet op mijn plek in de hut of
ik hoor alweer een plons.
De IJsvogel heeft gewacht totdat ik weg was en knalt vanuit
de boom direct in het water en haalt er een derde vis uit.
Grrr, weer te laat. Dat zal toch niet de hele dag zo doorgaan?
De IJsvogel vertrekt weer en ik kan mij even vermaken met
een grote hoeveelheid aan andere vogels.
Geen spectaculaire soorten, maar een Glanskopje gaat
wel even heel mooi zitten.
Omdat de duikende IJsvogel vastleggen prioriteit heeft,
heb ik voor het fotograferen van andere vogelsoorten een tweede camera bij mij
met daarop mijn 400mm F4 lens.
IJsvogel
Inmiddels is het ver na tien uur en worden sommige plekken voor hut wat meer
verlicht door de zon. Al snel wordt de volgende vis uit de bak gehaald en
heb ik mbv de afstandsbediening de eerste foto's gemaakt.
Omdat ik de volgende actie niet wil missen, kijk ik even heel snel naar de resultaten.
Ik zie dat de sluitertijd sneller moet, dus gaat de ISO naar 1250
en haal ik daarmee de benodigde 1/2000ste sluitertijd.
Ik weet nu ook waar ik op moet letten bij de IJsvogel en
kan nu voorspellen wanneer de duik ingezet gaat worden.
De vogel duikt nog een keer en ook deze keer is het resultaat niet wat ik zoek.
De zon moet op de juiste manier op de bak schijnen om een optimaal resultaat te krijgen.
De IJsvogel heeft voor nu even genoeg en verdwijnt weer.
Voor mij het teken om de hut weer te verlaten en het ijs uit de bak te halen.
Gaai
De hut waarin ik zit is al een behoorlijke tijd geleden neergezet en
was bedoeld om te zien wat voor soort vogels hier voorkomen.
Verwacht hier dus geen superdeluxe hut met verwarming,
maar voor mij is dat allemaal ook niet nodig.
Een nadeel is wel dat er veel hogere bomen rondom de hut en vijver staan
en dat zorgt voor behoorlijke verschillen qua lichtval.
Maar het is ook wel fijn dat er altijd plekken zijn
waar je niet zoveel last hebt van direct zonlicht.
Grote Bonte Specht in zwart/wit
Wat altijd leuk is in dit soort boshutten, is dat je niet weet wat je kunt verwachten op zo'n dag.
De meeste vogels die je ziet zijn Kool- en Pimpelmezen, Vinken, Grote Bonte Spechten,
Merels en Roodborstjes. Maar het is opletten geblazen, want voordat je het weet
zit er opeens een Appelvink of Keep voor de hut.
De Appelvink komt vandaag een paar keer langs, maar zal geen
spetterende beelden opleveren.
De kunst is om van de "gewone" soorten speciale beelden te maken.
Vaak zijn dat vliegbeelden, maar vandaag zorgt de sneeuw
voor de speciale effecten.
IJsvogel
Vanuit het niets ploft de IJsvogel weer op de tak bij de waterbak.
Het is een tweede exemplaar en het lijkt een heel jong vrouwtje.
De borstveren bij deze vogel zijn wat meer roestbruin-oranje en de snavel is
iets korter en minder rood.
Deze vogel is ook duidelijk minder ervaren dan het andere vrouwtje,
want zij moet toch vaker duiken om een visje uit de bak te halen.
En dan zijn dit nog visjes die niet bewegen.
De foto hierboven en hieronder zijn van dezelfde vogel,
maar met een tijdverschil van 45 minuten gemaakt.
Hieraan kun je zien dat de hoeveelheid licht voor de hut enorm kan verschillen.
IJsvogel (het jonge vrouwtje)
Het blijft koud en ik moet om het half uur de hut uit om het ijs uit de bak te halen.
Ik had twee thermosflessen met kokend water meegenomen en bij iedere
ijsverwijderingsbeurt, gooi ik wat heet water in de bak
en tevens een paar nieuwe visjes. Want het gaat hard met het voer.
De twee IJsvogels hebben duidelijk honger.
Inmiddels is het na elven en heb ik meerdere duiken kunnen fotograferen.
Ik bekijk de beelden niet meer ter plaatse, dat komt thuis wel weer.
Achteraf een stomme fout, maar daarover later meer.
IJsvogel (het oudere vrouwtje)
Het verschil tussen de twee IJsvogels is goed te zien aan de kleur van de borstveren,
maar ook aan de onderkant van de snavel.
Het onderkant van de snavel van het oudere vrouwtje is geheel rood/oranje,
terwijl die van het jongere exemplaar aan het uiteinde veel donkerder is.
Maar deze details zie je eigenlijk pas goed thuis op de computer.
Ter plaatse kan ik aan de manier van vissen afleiden welke IJsvogel er
voor de hut aanwezig is. Het jonge vrouwtje is zoals ik eerder al
gezegd heb nogal onhandig met het vangen van vis.
Ook blijkt al snel wie de bazin is van deze plek.
Het oudere vrouwtje jaagt het jongere exemplaar regelmatig weg,
maar niet zo snel dat het jonge vrouwtje niet aan haar maaltje vis toekomt.
Dankzij deze bak zullen deze twee (een paar dagen later komt er zelfs een derde bij),
de strenge vorstperiode overleven.
De tijd gaat richting het middaguur en de zon komt nu op
precies de juiste plek te schijnen.
De bak wordt van voren belicht door de zon en dat is
precies wat er nodig was om het water in de bak helderder te krijgen.
De IJsvogel gaat op de tak bij de bak zitten en loert naar de visjes.
Ik hou de afstandsbediening in mijn hand en als
de IJsvogel een beetje omhoog wipt, is dat het sein om de
camera te laten ratelen.
IJsvogel
Het is een beetje een raar gezicht om zo'n levenloos visje in de bek
van de duikende IJsvogel te zien, maar dat is nou eenmaal even niet anders.
IJsvogel
Dankzij het extra zonlicht en het feit dat de IJsvogel dicht genoeg bij de
rand van de bak is, zijn de eerste goed gelukte foto's binnen.
Omdat ik toen nog niet wist, dat dit de eerste echt goed gelukte foto's waren,
ben ik de focus gaan verleggen, naar het moment dat de IJsvogel weer boven water komt.
Achteraf gezien had ik liever nog wat onderwaterfoto's gemaakt,
maar het is wat het is.
Na opnieuw het ijs verwijdert en de visstand aangevuld te hebben,
ben ik klaar voor de boven-water-komende vogel.
Ik richt de camera op de bovenkant van de bak en stel opnieuw handmatig scherp.
De IJsvogels lijken echter even genoeg gegeten te hebben en het volwassen vrouwtje
gaat lekker uit zitten buiken.
IJsvogel
(oudere vrouwtje, te zien aan de volledig oranje onderkant van de snavel)
Tijdens de laatste keer ijsvrij maken van de bak, heb ik ook direct
het andere vogelvoer bijgevuld. Want ook die bakjes gingen erg snel leeg.
Er waren enorm veel andere vogels aanwezig en vooral de grote aantallen Merels vielen op.
Ik had vanuit huis hazelnoten meegenomen en ook die vonden gretig aftrek
bij vooral de Gaaien en de Grote Bonte Spechten.
Omdat de IJsvogel toch alleen maar zat te zitten,
ben ik wat meer mijn aandacht op de andere vogels gaan richten.
Gaai
Een drietal Gaaien valt aan op de hazelnoten.
De noten worden zo snel mogelijk opgeschrokt en binnen no-time
zijn de meeste hazelnoten verdwenen in de kelen van de Gaaien.
Gaai
Met sneeuw krijg je vaak mooi licht van onderaf vanwege de weerkaatsing.
Deze Gaai wilde als extraatje wel even mooi zijn kuif opzetten.
Gaai
Terwijl de laatste noten opgeslokt worden door de gulzige Gaaien,
komen er steeds meer Merels op het voer af.
Er wordt onderling flink geknokt en het is onmogelijk om het
vast te leggen met de 400mm lens.
Met de 300mm zal het zeker wel lukken,
maar die wil ik gericht blijven houden op de waterbak.
Merel
Dus maak ik wat close-upjes van de Merels, maar alleen van de mannetjes.
De vrouwelijke Merels zijn toch een beetje saai gekleurd.
Roodborst
Een tweetal Roodborsten zijn de hele dag aanwezig voor de hut en
ook zij kunnen elkaar niet luchten of zien.
Tot vechtpartijen komt het echter niet,
want 1 is veel dominanter dan de ander.
Wanneer de ene Roodborst net op een te mooi voederplekje zit,
wordt deze direct weggejaagd door de ander.
Roodborst
De zon staat nu duidelijk op zijn hoogste punt en de sneeuw wordt volop belicht.
Dat zorgt ervoor dat de vogels ook mooi van onderaf belicht worden.
Ik ga nog maar een keertje de hut uit om het ijs uit de bak te halen en
om nog een beetje voer in de bakjes te doen.
De vogels zijn echt heel hongerig.
Normaal gesproken gooi ik altijd maar voer in 1 of 2 bakjes, want dan
kun je de focus houden op die plekken.
Als je overal maar voer strooit, dan weet je van ellende niet meer
waar je de lens op moet richten, laat staan wat je moet fotograferen.
Maar in met deze uitzonderlijk koude omstandigheden gooi ik voer
op diverse plekken rondom de vijver, zodat er genoeg is voor alle vogels.
Ik heb de deur van de hut nog niet achter mij dichtgetrokken of
de IJsvogel is alweer ter plaatste. Ze heeft gewoon gewacht totdat
het bovenste ijslaagje weer verwijderd werd.
Ik zie haar loeren naar de visjes in de bak,
ze wipt een klein beetje omhoog en knalt de bak in.
Bij het omhoog wippen druk ik de afstandsbediening al in en
laat de camera ratelen. Binnen no-time zit de IJsvogel alweer op het takje,
maar nu met een visje.
IJsvogel
Het visje is nog niet weggewerkt of ze maakt zich klaar voor de volgende duik.
Weer een hupje en ik druk weer de afstandsbediening in.
IJsvogel
In plaats van dat ze als een speer neer beneden duikt,
daalt ze langzaam af naar de bak.
Dat is het nadeel van dode visjes, die blijven namelijk ook weleens drijven.
Omdat sommige blijven drijven, zijn ze ook een makkelijke prooi voor andere vogels,
maar de meeste visjes worden door de IJsvogels uit de bak gehaald.
Ik denk dat er 7 a 8 visjes per IJsvogel zijn gegeten.
Als een tweede vis is weggewerkt, gaat de IJsvogel er weer vandoor
en krijg ik weer even de tijd om mijn aandacht naar de andere vogels te verleggen.
Pimpelmees
De zon schijnt nog steeds volop, maar het meeste directe licht
wordt weggevangen door de hoge bomen.
Dit is toch wel een plek waar je met donker weer moeite zult hebben
om goede foto's te maken.
Glanskop
Normaal gesproken is de Glanskop een zeer bewegelijk vogeltje en
erg lastig om te fotograferen. Net als je af wilt drukken, is hij meestal al weer verdwenen.
Maar het is nu zo druk bij de voerplekken, dat de Glanskop op zijn beurt moet wachten
en dat geeft aldoor net genoeg tijd om aan te leggen.
Glanskop
Hoewel de meeste bezoekers voor de hut de meer algemene bosvogeltjes zijn,
is het toch wel leuk om ze in deze omstandigheden vast te leggen.
Koolmees
Maar soms is daar opeens toch een afwijkende bezoeker.
Ik had al een paar keer een Appelvink gezien, maar doordat ik op
diverse plekken voer gestrooid had, ging deze aldoor net op een
voor mij verkeerde plek zitten. Helaas voor mij.
Maar ik zie opeens nog een afwijkende gast.
In eerste instantie dacht ik op de achtergrond een vrouwtje Merel te zien,
maar ik realiseerde mij al snel dat het geen Merel was maar een Koperwiek.
Koperwiek
Degene die er de dag daarna waren, kregen een Houtsnip en
een Kramsvogel als extraatje. Ook leuk natuurlijk, al bleef de Houtsnip
een beetje tussen de struiken rommelen.
Pimpelmees
Pimpelmees
Uit mijn ooghoek zie ik de IJsvogel weer en net op het moment
dat ik naar de vogel kijk, duikt ze het water in.
Klik, klik, klik doet de camera mbv de afstandsbediening.
IJsvogel
Het is het jongere vrouwtje en ze gaat na het wegwerken van het visje
er eens even mooi voor zitten.
Het is al later op de dag en de zon krijgt een gouden gloed.
IJsvogel
Op facebook wordt er regelmatig flink geageerd tegen deze manier van fotograferen.
Maar het voeren van noten aan een Eekhoorn of pindakaas aan vogels wordt
door iedereen normaal gevonden. Een IJsvogel eet nou eenmaal visjes en
op deze manier kun je toch weer eens andere beelden maken van deze vogels.
De bak staat er heel lang en er is nooit een ongelukje gebeurt met 1 van de vogels.
IJsvogel
Ik vond het in ieder geval prachtig om te zien hoe de IJsvogels
onder water hun prooi vangen en ik ga graag nog eens terug
wanneer er levende visje in de bak zitten.
Ik besluit nog 1 duik af te wachten en daarna richting huis te gaan.
De hoeveelheid licht wordt snel minder en de beloofde Buizerd
(die anders iedere dag rond 14:30 uur komt) laat zich vandaag mooi niet zien.
IJsvogel
Het oudere vrouwtje jaagt het jongere exemplaar weer eens weg en
gaat er even goed voor zitten. Ik weet dat er in ieder geval nog twee visjes
in de bak liggen en wacht in spanning af.
Na even goed de situatie ingeschat te hebben,
duikt de IJsvogel het water in.
IJsvogel
Ik denk dat ik nu echt de perfecte serie te pakken heb en ben benieuwd
hoe het er op de computer uit zal zien.
Maar thuis zie ik al direct dat ik een enorme blunder heb gemaakt.
De bak staat in de sneeuw en de onderkant van de bak is eigenlijk
afgedekt door een dikke sneeuwrand. Omdat de visjes op de bodem liggen,
is op een aantal foto's de kop van de IJsvogel niet te zien door de sneeuwrand.
Ik kan mijzelf wel voor mijn kop slaan,
want als ik de foto's bekijk waar het net misgegaan is,
dan zie ik dat de rest van de vogel er geweldig opstaat.
Maar ja, zonder kop is er natuurlijk niets aan.
Gelukkig staan de vogels er op een aantal foto's wel helemaal op,
maar oh oh oh, wat had ik een paar hele fraaie extra beelden kunnen hebben.
Een mooie reden om nog eens een keertje terug te gaan.
De IJsvogel komt eventjes vlakbij de hut zitten en
ik kan net scherpstellen op de vogel.
IJsvogel
Een mooie afsluiter van een hele koude, maar heerlijke dag.
Het levert een blog op met een iets te grote hoeveelheid foto's,
maar ik wilde het niet in twee delen splitsen.
In een volgend blog aandacht voor een weekendje Texel met oa:
De Drieteenstrandloper
Tot de volgende keer,
René
