Gruttoland April 2025 Deel I

 

Grutto

Gruttoland is een project in Friesland waar het boerenbedrijf volledig rekening

houdt met de weidevogels. Alles staat in het teken van het behoud van de weidevogels.

De voor het grote publiek meest zichtbare maatregel is een enorme plasdras

met een viertal grote hutten.

De plasdras is ongeveer zo groot als twee achter elkaar liggende voetbalvelden

en de hutten zijn in twee soorten onder te verdelen.

Twee hutten voor de fotografie en twee hutten voor het kijken van vogels.

Het is een geweldig gebied en iedere dag weer anders.

In het voor- en najaar kun je hier zeer verrassende doortrekkers

voor de camera krijgen en is het dus altijd goed opletten.

In september kun je hier tientallen Watersnippen van dichtbij fotograferen

en in de maande april is het een makkie om parende Kluten te fotograferen.

Maar eind april heeft deze plek nog een enorme publiekstrekker:

Kemphanen.

Sommige jaren zitten er wel een paar honderd en een groot deel

bestaat uit mannetjes.

Eind april is de periode dat ze hun volledige baltskleed hebben

en dus enorm fotogeniek zijn.

Dit is ook de enige hut die ik ver van te voren reserveer,

want anders kun je een plekje wel vergeten.

Ik heb deze keer twee dagen gereserveerd.

Op 23 april ga ik naar de hut de Skries en

op zondag 27 april naar de hut de Hoants.

De bouw van de hutten zijn gelijk, maar de ligging

is compleet anders.

De Hoants-hut ligt wat dichterbij de oever aan de overkant en

is het voor de hut  een stuk ondieper en dus de kans

op kleine Steltlopers voor de hut een stuk groter.

Kluut

Op 23 april zit ik in de eerste hut aan de plasdras. De Skries.

Hoewel de andere hut interessanter is omdat de vogels vaak dichterbij komen,

is deze hut geweldig voor zonsopkomst-foto's.

Ik heb hier prachtige foto's met schitterend licht kunnen maken,

maar je bent dan wel afhankelijk dat er net wat vogels in dat licht staan.

Maar tijdens de heenreis weet ik al dat dit soort beelden er vanfaag niet inzitten.

Het is enorm mistig en op de snelweg zie ik meestal niet verder dan 75 meter.

Balen dus.

Iets na zes uur zit ik in de hut en het blauwe uurtje loopt op zijn eind.

Richting zonsopkomst wordt het steeds mistiger op de plasdras.

Kluten

Het valt een beetje tegen met de drukte op de plas.

Wel behoorlijk wat Kluten en er wordt regelmatig gebaltst en gepaard.

Verder veel soorten eenden maar daar hout het wel mee op.

Nou kom ik hier wel vaker en het is meestal in de ochtend wat rustig.

In de middag komen vogels vaak badderen en foerageren.

In het najaar zie je dan regelmatig grote groepen Kieviten en Goudplevieren.

Een machtig gezicht om honderd vogels tegelijk in bad te zien gaan.

Maar in zo eind april kom ik dus echt voor de Kemphanen en

mijn hoop was om dan op de eerste dag in de Skries ook prachtig weer te hebben,

zodat ik mooie zonsopkomst foto's kon maken en dan op de 27ste

echt voor de Kemphanen te gaan.

Een paar jaar geleden zat ik in de Skries met Kees en

werden we getrakteerd op 50 a 60 Kemphanen die

erg dichtbij de hut kwamen en flink aan het baltsen en vechten waren.

Kees zou eigenlijk ook deze dag aanwezig zijn,

maar een lekke band gooide roet in het eten.

Kuifeend

Rond 08:30 uur begint eindelijk de mist op te trekken,

maar blijft het behelpen met het aantal vogels op de plasdras.

Er steekt ook een behoorlijk windje op en dat maakt het koud in de hut.

Kluten

De enige soort die zich leuk laat zien is de Kluut.

Regelmatig een paring, maar ook regelmatig een territorium-geschil.

Kluten

Zeer luidruchtig lopen ze dan op elkaar af en meestal blijft het bij dreigen,

totdat één paartje er vandoor gaat.

Maar heel af en toe komt het tot een iets heftigere confrontatie,

maar ook dat ziet er niet heel erg vervaarlijk uit.

Kluten

Wanneer de paring afgerond is, volgt altijd een liefdevol tafereel.

Het mannetje slaat zijn vleugel over het vrouwtje heen en

met de snavels gekruist lopen ze weg.

Enorm lastig om te fotograferen, want het gaat behoorlijk snel en

je krijgt bijna nooit de juiste hoek.

Grutto

Er zijn bijna geen Grutto's te zien voor de hutten.

Ze zijn druk met broeden of het verzorgen van de jongen.

Bij de eerste telling werden er 45 nesten van de Grutto geteld en daar zouden

er best nog wel een paar bij kunnen komen.

Dat keer 4 eieren per nest.

De dagen dat ik er ben wordt er in ieder geval zeer druk gealarmeerd\

door vele Grutto's wanneer er een vijand over komt vliegen.

Het "grutto, grutto, grutto" klinkt dan overal.

Een heerlijk geluid en ik kan mij niet voorstellen,

dat we het misschien zonder dat geluid moeten doen in de toekomst.

Inmiddels is het al een tijdje erg droog en dat is niet gunstig voor de weidevogels.

Ik verwacht dan ook het ergste voor dit broedseizoen.

Kluut

De hutten zijn open en dat betekent dat je goed zichtbaar bent voor de vogels,

wanneer je de camera op de vensterbank legt en dus direct voor de opening gaat zitten.

Ik ga meestal een metertje naar achteren en gebruik een tripod.

Vooral de zeldzamere en schuwere soorten laten zich nogal snel verjagen,

wanneer ze een lens heen en weer zien zwaaien.

Laten ze zich niet verjagen, dan komen ze in ieder geval niet dichterbij.

Kluten daarentegen hebben weinig angst en lopen regelmatig

heel dicht langs de hutten.

Ook andere soorten komen vaak dichtbij, maar dan moet je niet teveel bewegen.

Maar de beste manier is dus om iets afstand van de opening te nemen,

zodat je minder goed zichtbaar bent.

Kuifeend

En dan zijn er ook nog vogels die daar een beetje tussen inzitten.

Deze Kuifeend bijvoorbeeld komt in eerste instantie rustig aanzwemmen,

maar wanneer hij langs de hut zwemt, merkt hij dat er iets niet klopt.

Kuifeend

Hij neemt de situatie in zich op en schat in hoe gevaarlijk ik ben.

Omdat ik niet heel goed zichtbaar ben, raakt de vogel niet direct in paniek

en slaat niet direct op de vlucht.

De situatie is wel zo onzeker, dat hij toch maar snel voorbij zwemt

en 30 meter verderop rustig gaat liggen dobberen.

Dan eindelijk de vogels waar ik voor gekomen ben.

Kemphanen

Een klein groepje Kemphanen landt op de oever aan de overkant en

die afstand is nog best groot.

Een paar vogels zijn al in bijna volledig baltskleed,

maar de meeste hebben nog wat tijd nodig.

Dit is dus het nadeel van deze hut.

De afstand naar de oever is behoorlijk groot en het is minder ondiep

op een meter of 20 voor de hut, dan bij de andere hut.

Sommige Kemphaantjes gaan wel het water is, maar heel dichtbij de kant.

Helaas.

Hopelijk komt er in de middag een grotere groep en verspreiden die zich meer rondom de hut.

Dan opeens blijkt weer de magie van Gruttoland.

Paartje Steltkluten

In de verte, vlakbij de andere hut, zie ik twee vreemde vogels.

Ik vermoed direct dat het Steltkluten zijn en na het uitvergroten

van een foto blijkt dat inderdaad het geval.

Omdat er zo'n koude wind stond, hadden de mensen in die hut,

de plastic schermen naar beneden gedaan en sloegen

geen enkele acht op wat er zich rechts van de hut afspeelde.

Ze hebben de Steltkluten nooit gezien.

Zonde.

Uit bovenstaande foto kun je ook zien dat er zo'n 50 cm 

boven waterniveau gefotografeerd wordt.

Eigenlijk te hoog naar mijn mening, maar het is niet anders.

De hut is zodanig groot, dat je er makkelijk met 8 personen gebruik van kunt maken.

Maar ja, na een kortstondige lunch vertrekken de Steltkluten weer en

laten mij de rest van de middag hopen dat ze nog een keertje langskomen.

Kleine Plevieren

Een paartje Kleine Plevieren landt links naast de hut.

Op de foto zie je in de achtergrond het wazige beeld van het vrouwtje..

Het blijkt dat er twee paartjes broeden op Gruttoland en

één daarvan op een dak van 1 van de hutten.

Grutto

Inmiddels is het 12:30 uur en verschijnen er steeds meet Grutto's om een bad te nemen.

Ze doen dit wel op gepaste afstand van elkaar, want de territoriumdrift is enorm.

Zodra 2 Grutto's binnen 25 meter van elkaar komen is het hommeles

Tot gevechten komt het niet. Ze verjagen elkaar alleen maar.

Kluten

Ondertussen blijven de Kluten regelmatig paren

Kluten

En iedere keer hetzelfde ritueel.

Zowel voor de daadwerkelijke paring als de afsluiting.

Kluten

Hoewel de meeste nesten op Gruttoland van de Grutto's zijn,

zullen er straks ook genoeg kleine Kluutjes rondwandelen.

Het aantal Kievit- en Scholeksternesten lijken tegen te vallen,

maar misschien wordt daar nog aan gewerkt.

Tureluurs

Net als bij de Tureluurs.

Helaas is de paring van de Tureluurs aan de overkant van de plas,

dus geen hoogstaande foto's hiervan.

Grutto

Niet echt helemaal lekker scherp op de kop,

maar ik vind foto's van vliegende vogels,

waar je de beweging in de vleugels ziet altijd wel leuk.

Tureluur

Een Tureluur scharrelt langdurig rond aan de linkerkant van de hut.

Een Tureluur maakt vaak een rondje tijdens het foerageren en

komt dan dus uiteindelijk vaak wel wat dichterbij.

In de middag was half bewolkt weer voorspeld, maar de bewolking nam alleen maar toe.

Niet echt het weer waar ik op gehoopt had, maar voor 1 ding is het wel gunstig.

In principe mag je van 06:00 uur tot 14:00 uur in de hut blijven.

Na14:00 uur mogen de vrijwilligers gebruik maken van de hutten.

Echter met wat slechter weer is de animo bij een hoop mensen wat minder

en dat betekent dat ik wat langer kan blijven zitten.

Inmiddels had ik ook al gezien dat de Kemphaantjes redelijk dichtbij kwamen

bij de andere hut en ik zit dus in spanning af te wachten of

de mensen in die hut er om 14:00 uur mee ophouden.

Dan kan ik namelijk nog even gebruik maken van die hut en de Kemphanen

misschien nog leuk op de plaat krijgen.

Kleine Plevier

En ja hoor, iets na 14:00 uur zie ik ze de hut verlaten.

Snel pak ik mijn spullen bij elkaar en doe de deur van mijn hut zover open,

dat ik kan zien wanneer ze voorbij lopen.

Wanneer dat gebeurt, verplaatst ik mij direct.

Al dat gerommel van vertrekkende mensen heeft de Kemphanen verjaagd helaas,

maar er zit nog wel een Kleine Plevier vlakbij de hut.

Ook leuk, maar niet waarvoor ik gekomen ben.

Dan eindelijk om 14:30 uur zijn ze daar:

Kemphanen

Een groepje van zo'n 15 Kemphanen landt in het water.

Helaas geen enkel vrouwtje erbij en ook maar een paar mannetjes

in bijna volledig broedkleed.

Veel actie zal er dus niet inzitten, schat ik zo in.

Maar het blijft natuurlijk prachtig om deze vogels in dit kleed te zien.

Ze vertrekken al snel weer en verdwijnen in de verte.

Omdat er nog geen vrijwilliger te zien is en uit ervaring weet dat dit soort groepjes

vaak een rondje vliegen en even later weer terug komen,

blijf ik toch nog even zitten.

Kievit

In afwachting van de terugkeer van de Kemphanen,

vermaak ik mij ondertussen met de enige Kievit die ik deze dag zie.

Slobeend

Het grappige geluid van de Slobeend is de hele dag hoorbaar,

want ook deze is druk aan het zoeken naar een partner.

Witte Kwikstaart

Behalve de bekende weidevogels wordt hier ook door het kleinere spul gebroed.

Witte en Gele Kwikstaarten, Graspiepers, Kneutjes en natuurlijk zijn daar de Oeverzwaluwen.

Een grote broedwand wordt bevolkt door vele Oeverzwaluwen en

je ziet ze regelmatig over het water scheren om te drinken.

Grutto

Maar de Grutto's zijn het talrijkst hier.

Alleen in deze periode zie je ze alleen maar badderen.

Een vogel in bad is leuk om te bekijken.

Het gespetter en hoe de vogel zich beweegt om

het water overal zijn werk te laten doen.

Pas wanneer je de foto's bekijkt, zie je meer.

Er vormt zich dan vaak zo'n waterfilm over het lijf of de kop.

Mooi om te zien.

Maar dan zie ik een groepje vogels aan komen vliegen

en het zijn de Kemphanen weer.

Kemphanen

Helaas weer alleen maar mannetjes en ze gaan met z'n allen een potje staan slapen.

Tsja, daar vlt verder weinig eer aan te behalen en ik verwacht

ook verder geen actieplaten te kunnen schieten.

Heel even wordt het nog spannend wanneer er in de verte een Bruine Kiekendief

langs vliegt en de vogels opeens alert zijn.

Maar zodra het gevaar geweken is,

duiken ze allemaal weer met hun kop in de veren.

Voor mij het teken om mijn spullen op te gaan ruimen.

Al met al geen spectaculaire dag en zeker in de ochtend bij vlagen saai.

Hopelijk is het over 4 dagen beter en zijn er meer Kemphanen

aanwezig en dan ook graag een paar vrouwtjes.

Het vervolg komt in Deel II.

Maar in een volgende blog eerst aandacht voor

wat foto's die ik maakte tijdens een weekje vakantie in België

inclusief een kort uitstapje naar Tilburg waar ik deze fotografeerde:

Siberische Grondeekhoorn

Tot de volgende keer,

René