Project Blauwborst

Blauwborst

Naast het langdurig en uitgebreid volgen van de Grutto's, heb ik mij dit

voorjaar ook bezig gehouden met de Blauwborst.

Een paar jaar terug ontdekte ik een klein gebied met een aantal rietvelden.

Deze rietvelden worden vanaf medio maart bevolkt door allerlei soorten rietvogels.

Blauwborsten, Kneuen, Rietzangers, Rietgorzen (maar die kun je er het gehele jaar tegen komen)

en iets later in het voorjaar Kleine Karekieten. 

In de trekperiodes zijn er Paapjes en Tapuiten. 

Baardmannen zijn zo nu en dan ook hier te bewonderen.

Twee jaar terug zag ik toevallig dat er jonge Blauwborsten gevoerd werden op

een plek waar het relatief makkelijk te fotograferen is.

Vorig jaar kon ik door tijdgebrek daar niets mee doen,

maar dit jaar had ik mij voorgenomen om er wel aandacht aan te besteden.

In dit blog een verslag van een Blauwborstfamilie.

Helaas zitten er geen voedingsmomentjes bij.

In de periode dat dit buiten het nest gebeurde, was ik te druk

met mijn werk en in de twee weekenden was het baggerweer.

Ook het broeden en een foto van de eieren in het nest ontbreken in dit blog.

Hoewel ik de waarschijnlijke nestplaats gevonden heb,

ben ik daar ver van verwijderd gebleven.

Blauwborst (24-03-2019)

Medio maart is mijn eerste verkenningsrondje door het gebied.

Ik kom 4 verschillende mannelijke Blauwborsten tegen,

maar ze zijn nog betrekkelijk rustig.

Heel af en toe wordt er een beetje gezongen en voor de rest wordt er

achter elkaar aangejaagd, wanneer er een onzichtbare grens overschreden wordt.

Een week later is de situatie al heel anders.

De grenzen zijn duidelijk vastgelegd en ik constateer 4 veschillende territoria.

Maar de ene Blauwborst is de andere niet en dat is duidelijk te merken

qua benaderbaarheid. Kan ik de ene vogel op een paar meter benaderen,

de andere gaat er al vandoor zodra ik binnen een straal van 30 meter kom.

Met weinig wind zitten de Blauwborsten vaker op hun zangplek.

Iedere Blauwborst heeft in het voorjaar een aantal vaste plekken

waar vanaf luid gezongen wordt.

Het lied van de Blauwborst is van grote afstand herkenbaar,

maar de Blauwborst kan je af en toe ook flink in de war brengen.

Blauwborst (4-04-2019)

Blauwborsten kunnen namelijk uitstekend imiteren.

Door die imitaties kan ik ook met zekerheid zeggen,

dat in ieder geval 2 van de 4 Blauwborsten hier jaarlijks terug komen.

De meest in het gehoor springende imitaties zijn die van:

Een Fazant, een IJsvogel en een groepje Baardmannen.

Dat laatste klinkt misschien raar, maar het is wel degelijk zo.

Ik hoef dus alleen maar op die geluiden en die van de Blauwborst zelf uiteraard,

af te gaan en dan heb ik ze in een mum van tijd gevonden.

Een enkele keer wordt je dan verrast, wanneer je opeens

een echt groepje Baardmannen tegenkomt.

Behalve het fotograferen van een voedseloverdracht, wilde ik dit jaar ook

graag de ultieme Blauwborstfoto maken.

Dat is luid zingend op een rietpluim met de staartveren geheel gespreid.

En dan moet die staart zo goed als helemaal vrij te zien zijn.

Uiteraard met een mooie achtergrond.

Door de jaren heen heb ik aardig wat van dat soort foto's gemaakt,

maar nog nooit met een egale achtergrond en met mooi licht.

Ook dit jaar is het niet gelukt.

Vaak bijna, maar aldoor net niet....

Zingende Blauwborst (7-04-2019)

Wanneer je langere tijd met 1 soort bezig bent, zijn er dingen die je op gaan vallen.

De verschillende manieren waar het zingen voor gebruikt wordt bijvoorbeeld.

Blauwborst (20-04-2019)

Eind april is normaal gesproken het baltsen afgelopen en zijn de paartjes gevormd.

De lichaamstaal van het mannetje is dan tijdens het zingen heel anders

dan in de periode dat de paartjes gevormd worden en het territorium geclaimd.

In deze periode laten ze volgens mij meer blijken dat dit hun gebied is

en hebben ze een min of meer relaxte houding.

Blauwborst (20-04-2019)

Het wordt pas anders wanneer er een ander mannetje het territorium binnen komt.

Dan wordt vaak de staart gespreid en lijkt de zang wat agressiever.

Kunnen ze de concurrent niet wegjagen met uiterlijk vertoon, dan wordt

de aanval ingezet en wordt de indringer uit het territorium gejaagd.

Heel anders is het in de periode dat de paartjes gevormd worden en de territoria

worden ingenomen. Dan is het uiterlijk vertoon groter en indrukwekkender.

In die periode is ook de kans op een foto van een zingende Blauwborst 

met gespreide staart een heel stuk groter.

Blauwborst (7-04-2019)

Eind maart, begin april is de lichaamstaal van de mannelijke Blauwborst anders.

Op 7 april zie ik dit mannetje heel stoer en druk zingend bovenin een boompje.

De staart helemaal omhoog en zo nu en dan druk wapperend met 

zijn vleugels (zie foto hieronder) probeert de Blauwborst veel indruk te maken.

Nou was er nog een ander mannetje in de buurt, maar er was 

ook een Blauwborstvrouw in de directe omgeving.

Omdat er zowel een ander mannetje als een vrouwtje aanwezig was,

weet ik niet zeker of dit nu baltsgedrag tegenover het vrouwtje is

of dreigend gedrag tegenover het andere mannetje.

Blauwborst (7-04-2019)

En niet alleen vanaf de zangplek wordt de spierballen getoond.

Ook op de grond is er veel uiterlijk vertoon.

Blauwborst (7-04-2019)

Borst vooruit en kop omhoog.

Het mannetje maakt zich groot en toont zijn mooie blauwe borst.

Maar is dit nou tegenover een concurrent of tegenover een vrouwtje?

Blauwborsten (7-04-2019)

Op de achtergrond een tweede Blauwborst en deze vogel veroorzaakt alle

drukte bij de vaste bewoner van deze plek.

De volgende foto is de oorzaak van mijn twijfels of het allemaal 

uitsloverig gedrag voor een vrouw of haantjesgedrag tov een concurrent.

Blauwborst (7-4-2019)

Blauwborst nummer 2 laat zich even goed zien en doet mij de wenkbrauwen fronsen.

Is dit een anders gekleurd vrouwtje?

Ik dacht altijd dat blauw en oranje op de borst en keel helemaal ontbrak bij een vrouwtje

en dat de borst bruin/zwart gekleurd is.

Maar ik weet niet beter dat een volwassen mannetje altijd een volledig

felblauwe borst heeft en zeker niet zo raar gekleurd

als de vogel hierboven.

Het nestmateriaal in de snavel doet mij toch vermoeden dat het hier om een vrouwtje gaat.

Wie het zeker weet mag het zeggen ;-)

Omdat ik denk dat de kans op de ideale Blauwborstfoto nog steeds aanwezig is,

ga ik een paar dagen later weer naar dezelfde plek.

Blauwborst (12-04-2019)

Ik wandel 's ochtends vroeg door het gebiedje heen en hoor overal vogels zingen.

Rietzangers, Rietgorzen, Kneutjes en Blauwborsten proberen elkaar

te overtreffen qua geluid. Als je dan door zo'n gebied loopt,

is het lastig om keuzes te maken.

Maar de Blauwborsten trekken toch het meest en ik probeer ze zo goed mogelijk

vast te leggen. Alle Blauwborsten vertikken het echter om met gespreide staartveren

bovenop een rietpluim te gaan zitten.

Dan maar naar de plek waar de minst schuwe Blauwborst zit.

Met een beetje hulp kan ik steeds iets dichterbij komen

en lijkt de Blauwborst meer aan mij te wennen.

De weken hierna is het vaak slecht weer wanneer ik op pad ga.

Aldoor te harde wind en dan blijven de Blauwborsten en andere rietvogels

laag in het riet. In die dagen heb ik mij dan maar op de Grutto's gericht.

Mijn verwachting is dat er eind april/begin mei gebroed gaat worden en

dat ergens in de derde week van mei de kans aanwezig is

om net uitgevlogen Blauwborsten buiten het nest gevoerd te zien worden.

Jonge Blauwborst (26-05-2019)

Ergens midden in het gebied zie ik tot mijn verbazing 4 al wat oudere, jonge Blauwborsten.

Ik besef mij dat ik te laat ben.

De jongen zijn al zo groot, dat ze niet meer door de ouders gevoerd worden.

Het hulpeloze is er ook al lang vanaf, want ze vliegen van hot naar her.

Deze jongen zijn toch al minimaal 1 volle week uit het nest.

Eentje is nog niet zo heel ver qua groei en laat zich wel even fotograferen.

Na deze ontmoeting haast ik mij naar de plek waar ik

beter evetuele jongen Blauwborsten kan fotograferen.

Maar het is er erg stil.

Ik blijf een uurtje rondhangen, maar ik zie alleen maar af en toe het mannetje

in het riet zitten. Geen kleintjes te bekennen en ik

denk dat ik te laat ben en weer een jaar moet wachten.

Op 11 juni ga ik na het avondeten eventjes in het gebiedje kijken.

Gewoon om te proberen om een Kleine Karekiet of Rietzanger met

mooi avondlicht op de plaat te zetten.

Blauwborst vrouw (11-06-2019)

Maar ik zal het gedeelte waar de Kleine Karakieten zitten niet bereiken.

Ik zie namelijk in de verte een vrouwelijke Blauwborst en dat is een buitenkansje.

Vrouwelijke Blauwborsten zijn enorm heimelijke vogels.

Ze leven altijd in de anonimiteit en laten zich eigenlijk alleen maar zien,

wanneer jongen buiten het nest gevoerd worden.

Al kruipend probeer ik dichterbij te komen en met een hoop geduld lukt dat aardig.

Terwijl ik dat doe, zie ik een andere vogel wegschieten.

Ik moet het even tot mij door laten dringen, maar besef dan

dat het een jonge Blauwborst is.

Met een beetje magische hulp komt het jong uit de dekking.

Jonge Blauwborst (11-06-2019)

Ik ben blij verrast dat ik hier dan toch nog een jonge Blauwborst tegenkom.

Tegelijkertijd besef ik ook dat ik ruim een week te laat ben.

Als ik hier begin juni was geweest, dan had ik misschien wel

die voedingsmomentjes kunnen fotograferen.

Nou moet ik weer een jaar wachten.

Jonge Blauwborst (11-06-2019)

Maar dat maakt het niet minder leuk.

Jonge vogels zijn altijd iets minder schuw en zolang ik

rustig languit blijf liggen, gaat de vogel zijn gangetje.

Buiten dat ze minder schuw zijn, zijn jonge vogels ook vaak nieuwsgierig.

Zien ze iets ongewoons, zoals een mens die languit ligt, dan willen

ze nog weleens een kijkje komen nemen.

Blauwborst met jong (11-06-2019)

Het jong is nog dicht in de buurt van het ouderlijk nest,

maar dat zal niet lang meer duren.

Zo nu en dan is er een soort van confrontatie met de vader,

waaruit blijkt dat het jong eerdaags zichzelf zal moeten zien te redden.

Ik kijk toevallig even over mijn schouder en zie ook een tweede jong.

Ik probeer mij behoedzaam om te draaien,

zodat ik ook het tweede jong kan fotograferen.

Qua uiterlijk maakt het niets uit, 

maar het tweede jong zit zo lekker in het avondzonnetje.

Blauwborstjong no.2 (11-06-2019)

Net als bij de jonge Blauwborsten die ik eind mei zag, zie ik bij deze twee jongen,

dat alleen het mannetje zich nog bekommerd om het nageslacht.

Het vrouwtje zie ik heel af en toe in de verte een beetje rondscharrelen,

maar omkijken naar de twee jongen doet ze echt niet meer.

Het mannetje daarentegen gedraagt zich als een soort chaperonne.

Blauwborst man (11-06-2019)

Dan is hij weer vlak in de buurt van het ene jong en het volgende

moment zie je hem bij het andere jong.

Overigens hoor je het mannetje bijna helemaal niet meer in deze periode.

Af en toe maakt hij een beetje piepend geluid, waarmee hij contact houdt met de jongen.

Heel soms wil hij nog een riedeltje zingen, maar dat gaat niet enthousiast.

Uiteraard zijn er uitzonderingen.

Mannetjes die nog geen vrouwtje gevonden hadden in de lente of

mannetjes die aan een tweede legsel denken.

Bij deze Blauwborstman leeft de gedachte voor een tweede broedsel

in ieder geval nog niet.

Blauwborst man (11-06-2019)

Bovenstaande foto is de laatste die ik dit jaar nam van de Blauwborst.

Uit fotografisch oogpunt zijn de foto's waar je een mannetje zingend

op een rietpluim zit het mooist om te zien.

Na een tijdje begint dat echter te "vervelen".

Niet alleen omdat je dan zelf vaak dezelfde soort plaatjes maakt,

maar ook al omdat iedereen dat soort foto's maakt en laat zien.

Dus ga je op zoek naar iets anders en dan is het een buitenkans

wanneer je een plek weet te vinden, waar je

de Blauwborst op een andere manier kunt fotograferen.

Ik heb geprobeerd om ze op een voor mij zo'n gunstige mogelijke

plek te krijgen en die plek ook een beetje op te ruimen.

Halve rietstengels (zoals bv in foto 10) verwijderen en dergelijke,

maar helaas gaan ze niet altijd op de juiste plek zitten.

Volgend jaar nog maar eens proberen om de jongen

te fotograferen terwijl ze buiten het nest gevoerd worden.

In een volgend blog aandacht voor andere jonge vogels zoals deze:

Jonge Baardman

Tot de volgende keer,

René