De bronst van het Edelhert op de Veluwe

 

Burlend Edelhert

Ieder jaar denk ik dat ik wel klaar ben met die bronstige Edelherten,

maar als het dan medio september wordt, dan begint het toch te kriebelen.

Ook al is het een drukbezocht circus in het park de Hoge Veluwe,

het blijft toch ook een machtig mooi spektakel.

En dit is toch ook de enige plek in Nederland, waar je

de bronst van de edelherten zo prachtig mooi kunt bekijken.

En ja, er komen enorm veel mensen op af (het leken er dit jaar wel weer meer).

En ja, de dieren worden op 1 van de plekken gelokt met voer.

En ja, iedereen die ongeveer op dezelfde plek staat als ik,

komt thuis met ongeveer dezelfde foto's.

Maar ook is het leuk om met allerlei liefhebbers naar hetzelfde spektakel te kijken.

Het is zeker leuk om te praten met mensen die dit nooit eerder gezien hebben

en open mond naar de Edelherten staan te kijken en

ademloos luisteren naar de oerkreten van de Herten.

Je moet gewoon door de drukte heenkijken en genieten van

deze prachtige dieren. Maar dat is mijn mening.

Ik wacht altijd totdat ik foto's zie, waarop duidelijk  te zien is dat

de bronst echt is begonnen. Dit jaar was dat betrekkelijk laat en

dat komt omdat het zo ongelofelijk warm was aldoor.

Bij koudere temperaturen gaan de hormonen van de mannen

meer opspelen en dan komt er tenminste wat actie.

Op 25 september zijn de omstandigheden goed en heb ik tijd om

een dagje naar de Veluwe te gaan.

Bronstroedel

Ik heb deze dag zo gekozen vanwege het feit dat het onbewolkt weer zou zijn.

Dan kun je namelijk bij zonsondergang prachtige luchten verwachten en 

met een beetje geluk wandelt er dan net een Edelhert voor de ondergaande zon langs

en dat zorgt voor een mooi silhouet.

Maar zo'n dag begint met bezoekjes aan een paar vogelhutten,

wat verder helemaal niets opgebracht heeft.

Zo enorm zonde hoe het Park omgaat met deze plekjes.

Maar ja, wat dan??

Om 17:00 uur worden de herten pas gelokt op de Wildbaan.

Dan maar op zoek naar de Wolf.

Maar het gebied waar deze regelmatig gezien wordt,

mag niet meer betreden worden.

Mensen deden zulke rare dingen om de Wolf op de foto te zetten,

dat het niet meer verantwoord was.

Dan maar rustig een beetje rondkijken en wat eerder naar

 de Wildbaan en daar maar een beetje afwachten wat er komen gaat.

Om 15:30 ben ik daar aanwezig en het is een drukte van belang.

Toevallig loopt net het Plaatshert uit het bos en neemt een modderbad.

Edelhert

Dat belooft wat voor straks!

Het Hert verdwijnt weer snel en dan is het wachten totdat er gevoerd wordt.

Pas om 17:20 komt de boswachter en daarna wordt het stil.

Het duurt tot na zessen dat er eindelijk twee hindes en een kalf uit

de dekking komen en daar achteraan sjokt het Plaatshert.

Maar ide laatste is snel weer foetsie en de Hindes gaan er ook snel vandoor.

Snel de spullen oppakken en naar het volgende veld,

maar ook daar is het stilletjes.

Dan maar op weg naar de plek waar ik de tegenlichtfoto's kan maken.

Het Reemsterveld.

Dat ligt een kilometer of 3 verderop en daar wordt niet gevoerd,

maar komen de herten toch ook vaak behoorlijk dichtbij.

Daar aangekomen zie ik beweging in de verte.

De Hindes zijn gewend om richting de kant te lopen waar de fotografen staan

en ook deze keer komen ze tergend langzaam onze kant op.

Dat geeft mij de kans om een mooi plekje uit te kiezen.

Edelhert

De zon schijnt uitbundig en dat zorgt voor veel licht in de foto's en harde schaduwen.

Maar wanneer de Edelherten net op de juiste plek gaan lopen,

zorgt het ook voor een leuk silhouet.

Edelherten

Maar dit is pas om 18:30 uur en dat moeten ze dus ook ruim een uur later doen,

wanneer de zon ondergaat en er hopelijk een mooie rood/oranje lucht te zien is.

Edelherten

Maar zoals zo vaak zaten de weersvoorspellers er weer naast.

Met lede ogen zie ik aan hoe de bewolking toeneemt en een mooie zonsondergang

wel op mijn buik kan schrijven.

De lichtomstandigheden wisselen elkaar snel af,

omdat er af en toe wolken voor de zon verschijnen.

Tegelijkertijd neemt de spanning toe op het Reemsterveld.

Meerdere geweidragers komen uit het bos en opeens komt er

overal geburl vandaan. 

Gaan er gevechten plaats vinden is de grote vraag.

Plaatshert

Het mannelijke Edelhert dat duidelijk de baas is en het grootste roedel

onder zich heeft, wordt het "Plaatshert" genoemd.

Het plaatshert van het Reemsterveld is echt een kanjer van een Edelhert.

Naarmate er meer geweidragers in de buurt komen,

gaat het plaatshert zich duidelijker profileren.

Met zijn oerkreten laat hij aan de rest weten,

dat er weinig te halen valt.

Hij is de baas.

Geweidragers

Maar bij de andere geweidragers spelen de hormonen ook op en

ze staan in de rij om het plaatshert uit te dagen en het roedel over te nemen.

Maar het respect voor het plaatshert is groter dan hun drang

om zijn leidende rol over te nemen,

Ze zijn duidelijk te bang en zolang het plaatshert

zo krachtig blijft burlen, weten ze dat hun kans minimaal is.

Op hete hoogtepunt tel ik 6 geweidragers en

komt het geburl van alle kanten.

Edelhert

Omdat de uitdagers zich op divere plekken ophouden,

verschuift het bronstroedel snel van de ene kant naar de andere kant.

Dan staan ze weer met de hele groep dichtbij de bosrand en even

later staan ze bij de  heuvel waar iedereen ze wil hebben

om het ideale zonsondergang plaatje te schieten.

Edelhert

Maar het mag helaas niet zo zijn.

De zon verdwijnt steeds meer achter de wolken en het bronstroedel 

verschuift meer en meer naar de bosrand.

Ik geef het maar op en ga niet wachten totdat de zon onder is.

Het it er toch niet in vanavond.

Al met al toch weer een leuke tijd gehad en het blijft prachtig om mee te maken.

Het is een dag later en terwijl ik mijn foto's bekijk,

weet ik dat er toch meer in zit.

Best wel aardige plaatjes, maar het kan zeker beter op de Wildbaan

en met zoveel geweidragers moet er toch wel eens een gevecht losbarsten.

Ik kijk in werk-agenda en kan eventueel wat eerder stoppen met werken

en nog een avondje Edelhertenbronst mee pikken.

Omdat ik nu alleen voor de Edelherten ga,

kan ik ook een stuk later aankomen.

Rond 16:30 uur ben ik weer op de Wildbaan en het is

deze keer nog drukker dan gisteren.

Vooral op de parkeerplaats van het tweede veld is het loeidruk.

Als ik de verhalen mag geloven, was het daar gisteravond rond 18;30 uur

een behoorlijk spektakel.

Toch ga ik weer eerst richting mijn vaste plek op het eerste veld.

Daar wordt namelijk eerst gevoerd en pas daarna op het tweede veld

en kan ik dus mooi doorschuiven en daarna naar het Reemsterveld.

Edelhert (tweede veld)

Veel mensen parkeren hun auto al in het begin van de middag,

zodat ze zeker weten dat ze met hun stoeltje op de eerste rang zitten.

Ik ben meestal tussen 16:30 en 17:00 uur aanwezig en zoek dan een mooi

plekje uit tussen de geparkeerde auto's in.

Het liefst waar mensen op de eerste rij hun statief wat lager hebben staan,

zodat ik er makkelijk overheen kan fotograferen.

Tot nu toe lukt dat altijd wel.

Er valt echter zeer weinig te beleven op het eerste veld.

Een paar herten laten zich zien,

maar ze verplaatsen zich al snel richting het tweede veld.

Voorgaande jaren was er op veld 1 altijd een heel groot bronstroedel te zien

en kwamen de herten al snel met z'n allen uit de dekking wanneer er gevoerd was.

Zou de Wolf, die hier veel in de directe omgeving gezien en gefotografeerd werd,

er zo'n grote invloed op hebben?

Blijven de herten daarom meer in de dekking?

Ik pak mijn statief op en wandel ook die kant op.

Daar aangekomen zie ik de boswachter die appeltjes loopt te strooien.

Gauw een mooi plekkie uitzoeken tussen de geparkeerde auto's en afwachten.

Al heel snel komen er een aantal hindes uit de dekking

met in hun kielzog een prachtige geweidrager.

Edelhert

Maar het is maar een klein groepje en er gebeurt weinig.

Het plaatshert burlt een beetje en paradeert heen en weer,

ondertussen de lucht van de Hindes opsnuivend in de

hoop dat er eentje klaar voor is.

Maar al snel verdwijnt de geweidrager weer en de toeschouwers kijken elkaar een beetje aan,

met een gezicht van "Is dit het nou?"

Ik besluit niet lang te wachten of er nog wat gaat komen 

en verhuis direct naar het Reemsterveld.

Maar ook daar valt zeer weinig te zien.

Ik moet tot 19:15 uur wachten totdat er eindelijk een Geweidrager 

in de verte aan komt hobbelen.

Edelhert

Vanuit het bos klinkt ook geburl, maar er zijn voorlopig

geen andere herten te zien op het veld.

Edelhert

Terwijl dit Edelhert dichterbij komt, zie ik op de achtergrond ook meer beweging.

Een aantal hindes en jonge Edelherten voegen zich bij de Geweidrager.

Niet veel later verschijnt een tweede Geweidrager ten tonele.

Burlend komt hij uit het bos en blijft uitdagend in het hoge gras staan.

Edelhert

En vlak daarna komt er nog eentje uit het bos.

Beide concurrenten werken als een rode lap op een stier voor het Plaatshert.

Als een speer gaat hij erop af met 1 van de hindes in de achtervolging.

Edelherten

Terwijl ik de camera meetrek en constant foto's neem,

probeer ik het effect van de beweging in de foto te krijgen.

Achteraf blijkt de sluitertijd toch net iets te snel te zijn

of rennen de herten gewoon niet snel genoeg.

Edelherten

Bovenstaande foto laat wat beter zien dat ze aan het rennen zijn,

Maar heeft net niet de juiste scherpte op de kop van de Geweidrager.

Toch leuk genoeg om te plaatsen.

Het laat ook zien dat de hinde een iets kortere route heeft genomen

en het mannetje aan het inhalen is.

Ik heb eigenlijk geen idee waarom ze zo haar best doet 

om erbij te zijn.

Edelherten

In bovenstaande foto komt het effect beter tot zijn recht.

Scherpte op de kop van de Geweidrager en bewegingsonscherpte bij de rest.

Edelherten

Wanneer het plaatshert bij de concurrenten arriveert, begint het machtsspel.

Dreigen naar elkaar en de houding aannemen die erop duidt

dat de geweien snel op elkaar zullen kletteren.

Maar de concurrent is toch erg onder de indruk van al dit machtsvertoon

en blaast snel de aftocht.

Het was even spannend, maar er gebeurt verder niets.

Maar goed ook, want het was toch niet te zien geweest in het hoge gras.

Hoewel het weer deze avond wel meewerkt.

laten de herten het nu afweten.

Weer geen mooie silhouetten op de heuvel met mooi tegenlicht.

Nou wil het feit dat ik de volgende dag in de buurt moet zijn

en neem dus ook de camera mee.

Met een beetje geluk ben ik vroeg klaar en kan ik voor de laatste

keer dit jaar naar de Edelhertenbronst gaan.

Hoewel ik 5 uur in de middag net niet red,

ga ik toch even langs en wederom hetzelfde liedje.

Eerst veld 1 waar weer heel weinig actie is en

dan naar veld 2.

Plaatshert

Het is deze namiddag behoorlijk bewolkt en dat zorgt voor heel andere kleuren.

Het Plaatshert op het 2de veld is echt een kanjer van een dier.

Heel indrukwekkend wanneer zo'n dier jouw richting opkomt en je aanstaart.

Edelhert

Het wordt deze keer wel steeds spannender op het 2de veld.

Een tweede en ook een derde Geweidrager laten zich schoorvoetend zien.

Bij deze twee concurrenten bevinden zich een aantal Hindes en

die worden pijlsnel weggehaald door het Plaatshert.

Dat moet toch wel tot een confrontatie komen denk je dan.

Maar het oergeluid en het uiterlijk van het Plaatshert maakt

de uitdagers bij voorbaat al kansloos.

Die nieuwe Hindes zorgen wel weer voor opspelemde hormonen bij het Plaatshert.

Edelherten

Maar hoe hard hij ook zijn best doet en hoe hard hij ook burlt,

de Hindes hebben er geen behoefte aan.

Ze zullen vast al gedekt zijn inmiddels.

Edelherten.

Maar het Plaatshert neemt geen genoegen met "Nee",

Maar het Plaatshert neemt geen genoegen met de afwijzing en

dringt verder aan bij de Hinde.

Edelherten

Even later lijkt het te gaan lukken en ik sta op een uitstekende plek

om de komende dekking vast te leggen.

Zachtjes moedig ik het Hert aan.

"Kom aan, spring er maar op".

Maar de Hinde heeft echt geen zin en begint te bokken.

Edelherten

Hij krijgt nog een schop na, voordat hij het opgeeft.

Wat een pech.

Al snel kiest het Plaatshert een volgend slachtoffer en weer sta ik goed opgesteld.

Edelherten

Maar deze Hinde zet het op een lopen en het Hert 

gaat in de achtervolging. Helaas lukt het weer niet en

geeft hij het uiteindelijk maar op.

Edelhert

Hij gooit er nog maar een enorme kreet uit en trekt zich dan terug.

Het is inmiddels 18:30 uur en ik besluit om toch nog even snel op het Reemsterveld te kijken.

Deze avond werken ze echter niet mee op het Reemsterveld.

De herten blijven erg ver weg en pas rond 19:30 uur komen

er een aantal ietsje dichterbij.

Het Plaatshert heeft een behoorlijk aantal Hindes verloren

aan concurrenten en moet het doen met 2 Hindes en een kalf.

Het levert mij nog een drietal foto's op waar ik best tevreden mee ben.

Eén daarvan is de openingsfoto van dit blog en hieronder de andere twee

en tevens de laatste waarmee ik de Edelhertenbronst van 2023 afsloot.

Op naar september 2024!!

Dan ongetwijfeld weer dezelfde soort foto's en belevenissen.

Ik blijf het geweldig mooi vinden.

Edelhert

Edelherten

Mijn volgende blog zal foto's bevatten, die gemaakt zijn vanuit een spiksplinter nieuwe fotohut,

welke ik als eerste mocht testen met een zeer verrassende doelsoort.

De Siberische Grondeekhoorn

Tot de volgende keer,

René