Edelhertenbronst Park de Hoge Veluwe

Bronstroedel Edelherten

Medio september is altijd weer een mooie periode.

De Bronst van de Edelherten komt eraan.

Vaak ga ik dan rond de 10de september een keertje kijken in

het Nationaal Park de Hoge Veluwe of er al iets begint te leven.

Dat is normaliter de periode dat er bronstroedels gevormd worden

en het burlen van de Edelherten een heel klein beetje op gang komt.

Maar dit jaar is het nog steeds erg warm in die periode en

is het ook nog steeds erg droog.

De hormonen van de herten gaan pas echt op hol slaan,

wanneer de temperatuur naar beneden gaat.

Pas na 15 september gaat de temperatuur wat naar beneden

en zie ik de beelden op facebook waar ik op zat te wachten.

Burlende Herten en zo nu en dan een gevecht en een dekking.

Ook valt er na de 15de aardig wat regen en daarmee worden

de vijvers bij de vogelhutten weer gevuld.

Op 20 september ziet de weersvoorspelling er goed uit. 

Bewolkt in de ochtend en in de namiddag een lekker zonnetje 

en ga ik dus op weg naar Gelderland. 

Nou maakte ik daar altijd een dagje van en

ging in de ochtend en in het begin van de middag wat plekken

 langs om vogels te fotograferen,

Maar omdat er niet meer gevoerd mag worden,

zoek ik voor de ochtend een andere plek

Ik ben naar Lunteren geweest om daar te fotograferen en

daar komt later nog een blog over.

Boomklever

Ik was al om 7 uur in Lunteren en had daar een top-ochtend.

Daarna op naar de Veluwe en direct naar de eerste vogelhut aldaar.

De onzinnige niet voeren-regel is dodelijk voor het aantal

vogels dat nu op deze plek te zien is.

Het park heeft veel geld uitgegeven en moeite gedaan om een 

mooie nieuwe hut neer te zetten, maar door het verbod op voeren is

het een doodsaaie boel daar.

Ik zie 1 Roodborst, twee Vinken en 1 Boomklever in een uur tijd.

In mijn tuin zie ik nog meer vogels.

Gauw richting hut nummer 2 en daar is de teleurstelling nog groter.

Overal liggen bomen en takken en is het maken van een normale foto onmogelijk.

Tsja, wat dan?

Het is pas een uur of 1 en de Herten worden pas rond 17:00 uur gelokt.

Ik besluit mijn heil buiten het park te zoeken,

maar ook daar heb ik verder geen geluk.

Dus maar weer terug naar het park en dan maar relaxen

aan de Wildbaanweg en wachten op de Herten.

Wanneer ik aankom bij het eerste veld op de Wildbaan,

staan er al behoorlijk wat auto's geparkeerd.

Toch valt het aantal mensen mee en ook later

op de avond vallen de aantallen bezoekers een beetje tegen.

Na een uurtje wachten zie ik dat de boswachter er aankomt

Hij is vroeg deze dag, want het is pas 16:30 uur,

Appeltjes worden gestrooid en dan is het afwachten.

Voorgaande jaren duurde het dan nog wel een half uurtje,

maar nu komen de Hindes bijna direct, na het verdwijnen van de boswachter, uit het bos

Edelhert

Een groot bronstroedel komt uit het bos en het plaatshert hobbelt er achteraan.

Voor de rest van het verhaal is het belangrijk om dit Hert te herkennen.

Dit kan dmv de eerste vier korte stangen op het gewei.

Hou dit goed in gedachte.

Het bronstroedel bestaat uit volwassen Hindes en jongere dieren.

Er zwerft ook een Spitsertje tussen en een mannetje van een jaar of 3 a 4.

Die laatste probeert zich er als puber tussen te wringen,

maar dat wordt niet getolereerd door het Plaatshert.

Edelherten

Dit is direct ook het meeste spektakel en het Plaatshert verdwijnt in het bos,

zonder ook maar 1x een klein burltje te laten horen,

Edelhert

Dan verwacht je dat deze knaap wel weer terug komt, maar mooi niet dus.

De rest van de groep eet snel alle appeltjes op en

lopen dan richting het tweede veld.

Gauw de spullen bij elkaar rapen en achter de fanfare aan.

Ik ben al snel bij het tweede veld en daar zijn de Edelherten ook al aangekomen.

Het plaatshert laat zich in de verte horen, maar laat zich niet meer zien.

Een beetje teleurstellend, want ik had gerekend op wat actie.

Dan maar de auto in en hupsakee op naar de volgende plek.

Die plek ligt een paar kilometer verder en levert in principe wat mooiere 

totaalplaatjes op. Maar dan moeten de herten zich wel laten zien en

dat viel hier de laatste jaren een beetje tegen.

Op deze plek kun je wel hele mooie tegenlicht opnames maken,

maar dan moeten de omstandigheden wel goed zijn.

Bij aankomst is het altijd even een geworstel om over het dooie

kreupelhout heen te stappen en daarna begint het lange wachten weer.

Nu echter ook met een tijdslimiet, want het park sluit om 20:00 uur.

Edelhert

Na bijna een uur wachten verschijnen er in de verte 2 Hindes.

Tergend langzaam komen ze dichterbij en dan verwacht je eigenlijk

dat er meer herten zullen volgen.

Maar nee hoor, het blijft bij deze 2.

Ze lopen gelukkig wel even het heuveltje op en

met vol tegenlicht van de ondergaande zon, zorgt dat voor een fraai silhouet.

Maar ja, daar willen we natuurlijk een burlende geweidrager hebben.

Maar mijn geduld wordt op het eind toch nog beloond.

Ruim een kwartier later komt er een grotere groep Hindes uit het bos

en ze lopen gelukkig de juiste kant op.

Edelherten

Maar het zijn alleen maar Hindes en Kalveren.

Een prachtig gezicht natuurlijk, maar ik kom wel voor de Geweidragers.

In de verte komt een groot Hert met een aardig tempo aanlopen.

Edelherten

Wanneer het Hert bij de groep aankomt, is het Bronstroedel compleet.

Het is iets voor half 8 en dat betekent nog 30 minuten voor de boel dicht gaat.

De zon zakt steeds verder weg en zal om 19:45 uur onder gaan en uiteraard is

de hoop dat het mannetje nog even de heuvel oploopt en daar 

dan een mooi silhouet gaat vormen.

Edelhert

De ondergaande zon zorgt voor een mooie, gouden gloed en zodra het

Plaatshert begint te burlen, krijg ik eindelijk waar ik voor kom.

Omdat het ook nog eens kouder begint te worden,

levert een zichtbaar ademwolkje een extra bonus op.

Edelhert

Helaas gaat het Hert niet de heuvel op, maar verplaatst het bronstroedel 

zich naar de rechterkant van het veld.

Omdat het licht nu echt enorm af begint te nemen en

de langzame sluitertijden geen goede foto's meer opleveren,

stap ik maar in de auto om bij tijds het park te verlaten.

Al met al een dag met ups en downs.

Een super ochtend in Lunteren, een waardeloze middag en

namiddag, maar gelukkig een mooi sluitstuk op het eind van de avond.

Maar hier eindigt het verhaal nog niet.

De volgende dag bekijk ik de resultaten en dan valt het allemaal

toch een beetje tegen.

Best een paar aardige foto's, maar over het algemeen weinig actie.

De volgende dag zijn de weesomstandigheden weer goed.

's Avonds moet de zon doorbreken, dus weer kansen op

mooie lichtomstandigheden.

Omdat ik weet dat de vogelhutten toch niets opleveren,

ga ik pas wat later in de middag richting de Veluwe.

Iets voor 4 uur arriveer ik op de Wildbaan.

Ik zoek een plekje tussen de geparkeerde auto's

ter hoogte van de modderpoel, die overigens

niet zichtbaar is vanaf de weg.

Je moet gewoon even weten waar dat ongeveer is.

Raven

Een koppeltje Raven is aanwezig en dat is een leuk begin en

zeker een mooie afleiding voordat de herten hopelijk komen.

En weer komt de boswachter betrekkelijk vroeg en ook deze keer zijn de 

Edelherten er snel bij, wanneer de boswachter weer vertrokken is.

Nou weet ik dat veel mensen dit maar een raar circus vinden,

maar ik vind het iedere keer toch weer een fantastisch gezicht.

Het Park voldoet duidelijk aan een behoefte en het brengt een

hoop geld in het laatje.

Het andere grote voordeel is, dat een heleboel mensen niet op

eigen houtje naar bronstige Herten gaan lopen zoeken

met alle onnodige verstoring als gevolg.

Als je je een beetje afsluit voor de vele aanwezige fotografen en

eigenlijk gewoon oogkleppen opdoet, is het een prachtige beleving.

Edelhert

Het Plaatshert komt weer gewoonte getrouw achter de Hindes en Kalveren aangesjokt.

Hij neemt een lekker modderbad en eet wat van de appeltjes.

Kijk nu goed naar de eerste 4 stangen van zijn gewei en vergelijk dat met 

de derde foto van dit blog.

Daaraan kun je zien dat dit hetzelfde Plaatshert is als twee dagen daarvoor.

Maar daar zal verandering in komen.........

Een kwartiertje later komt er vanaf de linkerkant een andere Geweidrager aanlopen.

Je voelt de spanning stijgen langs de Wildbaan.

De fotografen vinden het natuurlijk leuk om een hert te fotograferen,

maar we komen uiteraard ook voor een beetje actie.

Een gevecht of een dekking is waar we op wachten en hopen.

Het tweede Hert verdwijnt net zo snel als dat hij aan kwam wandelen,

maar opeens duikt hij op vanuit het bos en het

ziet er naar uit dat er een confrontatie komt.

Het Plaatshert vindt het maar niets dat er een concurrent opdaagt

en gaat de kant op van de uitdager.

Edelherten

Langzaam maar zeker naderen ze elkaar en iedereen houdt de adem toch wel een beetje in.

Het is opeens heel stil om mij heen.

Geen opscheppen meer over de allermooiste foto's en/of apparatuur,

even niets over die ene mooie plek waar je een bepaalde soort kunt fotograferen.

Nee, het is opperste concentratie en de camera's zijn gereed om te knallen.

Zo ook het Plaatshert.

Zoals je op bovenstaande foto kunt zien, staat deze lertterlijk en figuurlijk 

stijf van de spanning en de hormonen.

Edelherten

Wanneer ze langs elkaar heenlopen, barst het los.

De geweien knallen op elkaar en tegelijkertijd ratelt mijn camera.

Dan is een supersnelle geheugenkaart en een camera die veel frames 

per seconde kan maken een geweldige uitkomst.

Maar ja, als die hinderlijk in de weg staande Hindes nou maar eens opzij gaan.

Het eerste gedeelte van het gevecht speelt zich dan ook af achter

een tiental Hondes en Kalveren.

Maar als de twee mannen maar blijven duwen en trekken en

er toch wel erg veel geweld losbarst, maken, is het echt 

letterlijk "vrouwen en kinderen" eerst.

Gevecht Edelherten

Eerst lijkt het linkerhert aan de winnende hand en duwt de ander naar achteren.

Gevecht Edelherten

Maar dan worden de rollen omgedraaid en duwt het rechterhert de ander weer naar achteren.

Het is duwen en trekken en ondertussen hoor je hoe hard de

geweien op elkaar knallen.

De Hindes hebben zich uit de voeten gemaakt en we hebben nu 

vrij uitzicht op de vechtende herten.

Dan volgt toch de beslissing.

Het rechter hert duwt het linker zover achteruit en begint dan

met zijn kop te draaien, totdat het linker hert het opgeeft.

Om mij heen barst het enthousiasme los.

Een hele opgewonen sfeer onder de fotografen en iedereen kijkt elkaar aan,

met een blik van:"Zo, dat was supergaaf".

Nou dacht ik aldoor dat het Plaatshert de winnar was van dit gevecht,

totdat ik onderstaande foto goed bekeek op mijn laptop.

Edelhert

De eerste 4 stangen van het gewei van het Hert, dat als winnaar uit de strijd kwam,

ziet er toch echt anders uit, dan die van het oorspronkelijke Plaatshert.

Ergens moeten dus de posities ijdens het gevecht omgedraaid zijn en ik

vermoed dat dit dan toch op het allerlaatste moment is gebeurd.

Maar het wordt nog verwarrender.

Wanneer de appeltjes op zijn,

verhuist het Bronstroedel met de nieuwe baas naar het tweede veld.

Dus ook ik pak mijn boeltje weer bij elkaar en loop die kant op.

Edelherten

Het is erg druk bij het tweede veld en al die mensen hebben dus het spectaculaire gevecht gemist.

Maar ze zien nu wel de herten en het aanwezige mannetje laat zich flink horen.

De ene burl na de andere en hij laat duidelijk merken wie de baas is.

Maar wanneer ik thuis de foto's goed bekijk en 3 of 4 keer

de chronologische volgorde check, ben ik enorm verbaasd.

Edelhert

Het grote Hert is namelijk het oorspronkelijke Plaatshert van het eerste veld.

Het Hert dat net nog verslagen en gevlucht was.

Ik pak de foto's van twee dagen geleden en die van 20 minuten eerder

er maar weer eens bij en vergelijk de geweien.

Ik ben toch niet gek ofzo?

Wanneer ik naar de eerste vier stangen van het gewei kijk,

kan ik toch niets anders concluderen, dan dat er

weer een switch heeft plaats gevonden.

Onbegrijpelijk en ik heb geen idee waarom de

winnaar van het gevecht het roedel toch opgegeven heeft.

Waarschijnlijk heeft het originele Plaatshert zijn

werk al gedaan en alle Hondes gedekt.

Maar ja ..........

Ik merk al snel dat er weinig actie zal komen en

wanneer ik de herten zich langzaam terug zie trekken,

pak ik mijn boeltje weer op en stap in de auto.

Op naar de volgende plek.

Zodra ik daar aankom om 17:50 uur, heb ik direct spijt,

dat ik niet vroeger naar deze plek ben gegaan.

Edelherten

Normaliter moet je enorm veel geduld hebben,

totdat de herten zich hier laten zien,

maar nu is er al een enorm Bronstroedel aanwezig.

En wat belangrjjker is:

Er zijn meerdere Geweidragers op het veld actief.

Met een kleine versnelling, verplaats ik mij richting de twee mannetjes.

Gauw statief neerzetten en camera erop.

Dat moet wel tot een gevecht komen!

Maar het Plaatshert (de voorste op de foto hierboven) schijnt zich al bewezen te hebben,

want het andere Hert ontwijkt de confrontatie.

Edelherten

Het Plaatshert verzamelt zijn roedel en op de achtergrond

burlt een wannabee Plaatshert.

En als ik goed kijk, dan zie ik een stukje verder nog een gewei

boven het hoge gras uitsteken.

Drie Geweidragers zo dichtbij elkaar,

dat moet wel bijna knokken worden.

Edelherten

Ik merk dat iedereen om mij heen, gespannen toekijkt en

wacht totdat de confrontatie gaat komen.

Beide Herten burlen om te laten blijken dat er met hen niet te spotten valt.

Het andere Hert komt dichter en dichterbij.

Dat moet gaan knallen zo direct en ik sta weer

op de juiste plek om het vast te leggen.

Het goed belichten van de foto is wel lastig hier.

Je hebt hier vol tegenlicht en ook het lichte gras zorgt voor veel lichte tinten.

Het bos op de achtergrond en de bruin gekleurde Herten zorgen

samen voor grote contrasten.

Ik stel de camera in op spotmeting, waardoor er een betere belichting komt.

Edelherten

De uitdager komt nog dichterbij en het Plaatshert wacht geduldig af.

Hij staat daar maar en dat lijkt toch een bepaalde onoverwinnelijkheid uit te stralen.

De uitdager durft het niet aan en druipt af voordat er verder iets gebeurt.

Edelherten

Maar er lijkt meer spektakel aan te komen.

Het Bronstroedel verplaatst zich een beetje naar rechts richting het heuveltje.

Tegelijkertijd komt er steeds meer geluid uit de achterkant van het vled.

Meerdere grote mannen komen nu ook deze kant op.

Er staan er dus 2 links van het roedel en er komen er drie onze richting op.

Edelhert

Het Plaatshert laat zich ook goed horen en het geburl komt nu

van alle kanten. Het is een geweldig gezicht zo,

want overal waar je kijkt gebeurt wel iets.

Edelhert

Terwijl de drie dichterbij komen (zie de schimmige gedaante links boven in),

stijgt de opwinding bij het Plaatshert.

Hij schuifelt gespannen heen en weer en blijft maar burlen.

Ook het roedel wordt onrustiger en het Plaatshert doet zijn best 

om de hele boel bij elkaar te houden.

Tergend langzaam komen de andere Herten onze kant op en

1 van die mannen heeft een klein roedel bij zich en ook dat komt allemaal mee.

Het duurt een minuut of twintig totdat de 3 grote mannen dichtbij zijn.

Edelherten

Nu er 6 Geweidragers op zo'n klein stukje rond wandelen neemt de spanning verder toe.

En de koek is nog niet op, want even later komen er nog twee uit het bos.

En allemaal burlen natuurlijk.

Een geweldige belevenis is het nu.

Nooit eerder heb ik dit meegemaakt en het is echt een indrukwekkend gezicht.

Nou heb ik wel vaker grote groepen mannelijke herten bij elkaar gezien,

maar dat is dan in de winter en dan leven ze in vrede met elkaar.

Maar in deze periode regeert testosteron en de grote Geweidragers

staan onder hoogspanning en ieder moment kan het tot een uitbarsting komen.

Het enige dat nu nog ontbreekt zijn Wolven.

Die worden redelijk vaak gespot op een plek die hier niet heel ver vandaan is

en ze lijken steeds minder mensenschuw te worden.

Edelherten

Het Bronstroedel verplaatst zich naar de linkerkant van het veld,

terwijl de drie grote Geweidragers zich meer in het midden bevinden.

Hoewel er dus genoeg andere mannelijke herten aanwezig zijn,

durft geen van allen de confrontatie aan met het Plaatshert.

Ze blijven liever allemaal op veilige afstand en

zal het Plaatshert zich waarschijnlijk al meerdere malen bewezen hebben

in diverse gevechten met de concurrentie.

Inmiddels is het al na 19:00 uur en zal het park dus snel gaan sluiten.

Het Bronstroedel verplaatst zich weer naar de rechterkant en ik hoop

dat het Plaatshert of 1 van de andere mannen de heuvel oploopt

en daar voor een mooi silhouet zorgt.

Maar de bewolking neemt tegelijkertijd ook toe en 

de heuvel wordt door geen enkel Edelhert betreden helaas.

Nu de sluitertijden te lang worden,

is dat voor mij het sein om richting de uitgang te gaan.

Nog een laatste plaatje van de 3 mannen,

die nog steeds van een afstandje toekijken en waar

inmiddels ook een paar Hindes bijgekomen zijn.

Edelherten

Het waren weer 2 mooie bezoeken aan het Park en

ik heb genoten van de prachtige Edelherten.

Of het nou wel of niet een circus is of dierentuinachtig......

Het zal mij een worst wezen.

In een volgend blog aandacht voor deze: 

Steenuil bij de Valk Roofvogels

Tot de volgende keer,

René